Επιστολή του διευθυντή της WWF Ισπανίας, για το νομοσχέδιο για τις παραλίες.

Με επιστολή του προς τους υπουργούς Οικονομικών και Τουρισμού, κ. Γιάννη Στουρνάρα και κυρία Όλγα Κεφαλογιάννη, Ο Χουάν Κάρλος δελ Όλμο, διευθυντής της WWF Ισπανίας, καλεί την ελληνική κυβέρνηση να μην υιοθετήσει το αποτυχημένο παράδειγμα διαχείρισης του αιγιαλού που ακολούθησαν στην Ιβηρική χερσόνησο.

Το πλήρες κείμενο της επιστολής: 

Αξιότιμοι κ.κ. Υπουργοί, κα Κεφαλογιάννη, κ. Στουρνάρα, 

Θορυβημένοι από την προοπτική μιας άνευ προηγουμένου απώλειας πολύτιμων παράκτιων οικοσυστημάτων, όπως αυτή προβλέπεται στο νομοσχέδιο για την «Προστασία του αιγιαλού και των ακτών», το WWF Ισπανίας σας απευθύνει το επείγον αυτό κάλεσμα για επανεξέταση των πολιτικών της Ελλάδας σχετικά με τη διαχείριση των ακτών και τον τουρισμό, με στόχο τον επαναπροσανατολισμό της χώρας προς μια ζωντανή οικονομία μέσω της υγιούς και βιώσιμης διαχείρισης του φυσικού κεφαλαίου.

Παραταγμένα κτήρια στην παραλία της Cullera, κοντά στη Βαλένθια (2009).

Όπως είμαι σίγουρος πως θα γνωρίζετε, η Ισπανία είναι η χώρα της Μεσογείου που υποφέρει τα μέγιστα από τη δραματική αλλοίωση και καταστροφή της παράκτιας ζώνης της.
Η εκτεταμένη οικοδομική δραστηριότητα τις τελευταίες δεκαετίες, δίχως πρόβλεψη για τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις είχε καταστροφικές συνέπειες, τις οποίες η χώρα καλείται να αντιμετωπίσει τα επόμενα χρόνια.

2005: Το συγκρότημα Azata del Sol στην παραλία Algarrobico στο πάρκο Cabo de Gata στην Αλμερία της νότιας Ισπανίας, (Φωτό: Pedro Armestre/Greenpeace)

Αυτή τη στιγμή, το 75% των ισπανικών ακτών έχει οικοδομηθεί ή βρίσκεται σε στάδιο οικοδόμησης (με ρυθμό 8 εκτάρια ανά ημέρα τα τελευταία 20 χρόνια), ενώ το πρώτο χιλιόμετρο ακτογραμμής έχει οικοδομηθεί πλήρως στο ένα τρίτο των μεσογειακών ακτών της Ισπανίας. Την ίδια στιγμή, σχεδόν μισό εκατομμύριο κατοικίες είναι κενές.

Η δυσανάλογη ανάπτυξη της οικοδομικής βιομηχανίας εξελίχθηκε με τεράστιο περιβαλλοντικό κόστος και αύξησε τη διαφθορά. Η αύξηση του αριθμού των κατοίκων σε παραθαλάσσιες περιοχές και η ανεξέλεγκτη οικοδομική δραστηριότητα προκάλεσαν την έντονη υποβάθμιση του παράκτιου περιβάλλοντος, συνοδευόμενες από μη βιώσιμη χρήση υδάτινων, χερσαίων και ενεργειακών πόρων.

Κατασκευαστικές εργασίες δίπλα στη μεσογειακή θάλασσα του Calpe, κοντά στη Valencia. (Φωτό: Heino Kalis/Reuters)

Επιπροσθέτως, σημαντικά οικοσυστήματα αφανίστηκαν ή βρίσκονται υπό σοβαρή απειλή: το μεγαλύτερο μέρος των παράκτιων υγρότοπων και το 60% των αμμόλοφων χάθηκαν, το 80% των λιβαδιών Posidonia oceanica έχει υποβαθμιστεί, οι παραλίες έχουν υποχωρήσει και η ροή πολλών υδατορεμάτων έχει αλλοιωθεί. 

Torremolinos, Malaga, όπως είναι τώρα. (Φωτό: Jose B Ruiz/Nature Picture Library/Rex Features)

Η περιβαλλοντική υποβάθμιση των ακτών δεν έχει μόνο περιβαλλοντικές, αλλά και οικονομικές επιπτώσεις. Η κατάληψη περισσότερου από το 70% του αιγιαλού προκάλεσε απώλεια ανταγωνιστικότητας, ελκυστικότητας και περιβαλλοντικής ποιότητας με αντίστοιχα αρνητικές επιπτώσεις στην ποιότητα και τη σταθερότητα του τουρισμού. Για την ακρίβεια, ο τουρισμός της Ισπανίας παρουσιάζει πτώση τα τελευταία χρόνια, επωφελούμενος μόνο από την κοινωνική και πολιτική αστάθεια άλλων χωρών της Μεσογείου.

Μπουλντόζα κατεδαφίζει ένα σπίτι στο χωριό Cho Vito στην Τενερίφη. Άνδρες της Civil Guard ξεκινούν την προγραμματισμένη έξωση 23 οικογενειών από τα σπίτια τους έχοντας εντολές να τα κατεδαφίσουν λόγω παραβάσεων στον παράκτιο οικιστικό νόμο που απαγορεύει οι κατασκευές να βρίσκονται κοντύτερα των 50 μέτρων από την ακτή (!!!) (Φωτό: Reuters)

Στη χώρα σας, την Ελλάδα, γνωρίζουμε ήδη περιπτώσεις όπου η μη βιώσιμη ανάπτυξη των ακτών απειλεί εξαιρετικά τοπία και χώρους μοναδικής βιοποικιλότητας. Σε αυτές περιλαμβάνονται παραδείγματα όπως ο Λαγανάς στο Εθνικό Θαλάσσιο Πάρκο της Ζακύνθου και οι αμμοθίνες με τις παραλίες ωοτοκίας της θαλάσσιας χελώνας στην Κυπαρισσία, δύο από τους σημαντικότερους τόπους αναπαραγωγής της Caretta caretta στη Μεσόγειο. Οι απειλές για αυτό το παγκοσμίως κινδυνεύον με εξαφάνιση είδος έχουν προκαλέσει άλλωστε την παραπομπή της Ελλάδας στο Δικαστήριο της ΕΕ. Σε άλλες περιοχές, όπως η Ρόδος και η Κρήτη, η εκτεταμένη οικοδομική δραστηριότητα υποβαθμίζει το μέλλον του ίδιου του τουρισμού, καθώς προκαλεί την υποβάθμιση του φυσικού κεφαλαίου που αποτελεί αναπόσπαστο στοιχείο του τουριστικού προϊόντος. Επίσης, η καταστροφή του αιγιαλού της Κρήτης έχει αναφερθεί από επιστήμονες ως σημαντική απειλή για την ποιότητα του εδάφους, την αντιπλημμυρική προστασία και τη σταθερότητα των ακτών.  Η περιβαλλοντική προστασία του αιγιαλού αποτελεί παράγοντα-κλειδί για την ανταγωνιστικότητα, την ποιότητα ζωής, τη δημιουργία θέσεων απασχόλησης, αλλά και για τη διατήρηση και αναβάθμιση των φυσικών και πολιτιστικών κέντρων ενδιαφέροντος. Μάλιστα, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει προειδοποιήσει πως η ανεξέλεγκτη ανάπτυξη της παράκτιας ζώνης μπορεί να θέσει σε κίνδυνο τη βιοποικιλότητα, τους φυσικούς πόρους και την πολιτιστική κληρονομιά.

Λαμβάνοντας υπόψη την πρόσφατη εμπειρία της Ισπανίας, σας καλώ εκ βάθους καρδιάς να εξασφαλίσετε πως οποιαδήποτε νομοθεσία που αφορά την παράκτια ζώνη θα εγγυάται την προστασία των παράκτιων οικοσυστημάτων και των οικολογικών υπηρεσιών που παρέχουν, ούτως ώστε να αναγνωριστεί η Ελλάδα διεθνώς ως σημαντικός τουριστικός προορισμός με σεβασμό για το βασικό τουριστικό προϊόν: τη φύση.

Με εκτίμηση,

Χουάν Κάρλος δελ Όλμο
Διευθυντής, WWF Ισπανίας

Πηγές: Εδώ και εδώ